Lektury - klasa 6 - szkoła podstawowa
Jakiego typu lektury szkolne znajdują się w programie szóstej klasy? Znajdziemy w ich gronie powieść o przyjaźni i dorastaniu napisaną przez pedagoga z wieloletnim doświadczeniem, pierwszą odsłonę bardzo znanej serii w klimatach science fiction, przygody pewnej wrażliwej marzycielki o pięknych szarych oczach i włosach zwanych przez przyjaciół kasztanowatymi oraz wielką wyprawę małego hobbita.
Będąc uczniem szkoły podstawowej możesz potraktować testy z lektur jako przygotowanie do sprawdzianu albo napisania wypracowania. Dla wszystkich innych będzie to sentymentalny powrót do książek, które kiedyś darzyli sympatią, a może i zachęta, by odświeżyć je sobie po latach.
W pustyni i w puszczy, Henryk Sienkiewicz
Chyba dla wielu z nas to właśnie W pustyni i w puszczy okazało się pierwszym kontaktem z prawdziwą przygodą - taką pisaną dużą literą. Niejeden dzielny młodzian marzył, żeby być taki jak Staś Tarkowski - nieulękły, ze sztucerem w ręku, mierzący się odważnie z każdym niebezpieczeństwem (a pamiętajmy, że Staś ma zaledwie czternaście lat i do tego ośmioletnią Nel pod opieką!). Kiedy w latach siedemdziesiątych kręcono pierwszą ekranizację W pustyni i w puszczy, przesłuchania kandydatów do głównych ról wywołały w Polsce prawdziwe szaleństwo. Kolejka była niesamowita, każdy chciał wziąć udział w castingu. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić, by nastolatek równie swobodnie radził sobie w afrykańskich ostępach, pokonywał pustynię i zwyciężał w starciu z dzikimi zwierzętami. Powieść Sienkiewicza jest obecnie często krytykowana jako nieprzystająca do współczesnych realiów i wiedzy o rzeczywistości kolonialnej, niektórzy recenzenci uważają wręcz jednostronne pokazanie postaci Mahdiego za historycznie szkodliwe.
Chętnym do sprawdzenia swojej wiedzy na temat szczegółów fabuły sprawi przyjemność związany z W pustyni i w puszczy test. Rozwiązanie go z wysokim wynikiem będzie tym bardziej satysfakcjonujące, jeżeli od przeczytania książki minęło sporo czasu. Jeśli faktycznie tak mocno zapadła w pamięć, to musiała wywołać spore emocje. Literatura przygodowa jest w końcu przede wszystkim od tego, żeby snuć marzenia o własnej niepokonanej odwadze, nawet te oderwane od rzeczywistości. Pod tym względem W pustyni i w puszczy wciąż sprawdza się całkiem dobrze.
Hobbit, czyli tam i z powrotem, J.R.R. Tolkien
W literaturze fantasy Władca Pierścieni Tolkiena to jedna z najsłynniejszych pozycji, a dla samego autora - niewątpliwie opus magnum jego twórczości. Jednak każda opowieść ma gdzieś swój początek i w tym przypadku był to Hobbit, czyli tam i z powrotem, opowieść o przyzwyczajonym do życia w komforcie niziołku, który odważył się wypuścić za próg własnego domu. Powieść powstała jako efekt fascynacji Tolkiena staroskandynawskimi legendami i mitologią nordycką. Wszystkie imiona krasnoludów wchodzących w skład drużyny Thorina Dębowej Tarczy pochodzą bezpośrednio z tak zwanej Eddy Starszej, czyli najstarszego z zabytków islandzkiego piśmiennictwa. Sporo motywów wykorzystanych w książce przywodzi też na myśl klasyczne niemieckie baśnie ludowe, jak Królewna Śnieżka. Tolkien wykonał olbrzymią pracę, tworząc od postaw żywy świat Śródziemia wraz z historią, obyczajowością i językiem. Zanim zatem weźmie się do ręki Władcę Pierścieni, dobrze sięgnąć do korzeni tej historii i dowiedzieć się, w jaki sposób Jedyny Pierścień trafił pod opiekę niepozornego hobbita. Potem zaś można utrwalić sobie wszystkie szczegóły dodatkowo, sięgając po opracowany w oparciu o książkę Hobbit, czyli tam i z powrotem test.
Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi, Rafał Kosik
Bijący rekordy popularności cykl powieści science fiction autorstwa Rafała Kosika liczy sobie obecnie już kilkanaście tomów. Wszystko miało swój początek w 2004 roku, kiedy na rynku ukazał się pierwszy tom z serii Felix, Net i Nika - czyli Gang Niewidzialnych Ludzi. Dobrze go przeczytać - i przy okazji rozwiązać opracowany na podstawie książki Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi test - zanim sięgnie się po jakikolwiek inny tom z cyklu, chociaż późniejsze części można już poznawać z większą dowolnością chronologiczną. Pierwsza odsłona serii przybliża jednak bohaterów, zdradza kulisy zawiązania ich przyjaźni i pozwala czytelnikom oswoić się ze stylem pisania autora. Innymi słowy, dzięki temu wiemy, czego się można później spodziewać.
Szatan z siódmej klasy, Kornel Makuszyński
W czasach przedwojennych Kornel Makuszyński cieszył się zasłużoną sławą niezwykle poczytnego pisarza - nie tylko powieści dla młodzieży. Przede wszystkim jednak to jego twórczość skierowana do młodszych czytelników przetrwała próbę czasu - do dzisiaj chętnie są czytane Panna z mokrą głową, Awantura o Basię, Szaleństwa panny Ewy, Przyjaciel wesołego diabła czy właśnie Szatan z siódmej klasy, opis zdolności dedukcyjnych chłopaka z prawdziwym zacięciem detektywistycznym.
Bohater książki Makuszyńskiego, Adaś Cisowski, ma umysł jak brzytwa, niesamowitą zdolność wyłapywania i analizowania szczegółów niewidocznych dla mniej spostrzegawczych rówieśników (a nawet dorosłych), a ponadto jest niezwykle pomysłowy. Gdyby był przy tym próżny czy pyszny, traktował innych protekcjonalnie, trudno byłoby go polubić, ale oprócz tęgiego umysłu ma też dobre serce i mnóstwo naturalnego ciepła i serdeczności dla innych. A wakacyjnej przygody w klimatach napoleońskich można mu naprawdę pozazdrościć, mimo wszystkich niebezpieczeństw. Po zakończeniu lektury Szatan z siódmej klasy test jej znajomości pomoże jeszcze przez chwilę się w tych przygodowych klimatach utrzymać.
Ania z Zielonego Wzgórza, Lucy Maud Montgomery
Jedenastoletnia rudowłosa marzycielka, sierota, która na skutek pomyłki trafia pod opiekę starszego rodzeństwa Cuthbertów na farmie Zielone Wzgórze - taka właśnie jest Ania Shirley, gdy poznajemy ją w pierwszym tomie. Zawojowała serca i dusze kolejnych pokoleń dorastających dziewcząt, które wraz z nią uczyły się marzyć, planować, realizować swoje cele i odkrywać, jak wygląda prawdziwa miłość. Towarzyszymy Ani podczas pierwszych dni spędzonych w szkole, potem zaś widzimy w niej adeptkę nauczycielstwa, studentkę uniwersytetu, autorkę opowiadań, wreszcie żonę i matkę. W ostatnim tomie serii to jej najmłodsza córka, Rilla, wkracza w dorosłość, zresztą w trudnych, dramatycznych okolicznościach, ponieważ świat ogarnęła właśnie wielka wojna. Ania to ucieleśnienie pozytywnych i cennych cech, ale nie brakuje jej też wad. Dzięki niej czytelniczki odkrywają, gdzie należy szukać prawdziwej siły i szczęścia; że nawet przeszkody, pech, przejściowe kłopoty nie są w stanie zaszkodzić komuś, kto pozostaje uczciwy wobec siebie i postępuje w zgodzie z wartościami, które uznaje za najważniejsze. Jeśli jest ci bliska Ania z Zielonego Wzgórza - test znajomości lektury pozwoli się przekonać, czy faktycznie pamiętasz książkę tak dobrze i dokładnie, jak sądzisz.
Ten obcy, Irena Jurgielewiczowa
Irena Jurgielewicz była powieściopisarką, a także wykładowcą akademickim i pedagogiem. Przez całe życie miała do czynienia z młodzieżą i pozostała aktywna zawodowo do późnego wieku. Zmarła w 2003 roku, mając równo sto lat! Za jej życia zachodziły zmiany i rewolucje obyczajowe, przetrwała dwa potężne światowe konflikty, widziała ewolucję poglądów na wychowanie, zachodzącą wraz z upływem kolejnych dekad. Powieść Ten obcy powstała na początku lat sześćdziesiątych, czyli dobrze ponad pół wieku temu, jednak wciąż można odnaleźć w niej wątki bliskie także współczesnym nastolatkom, przede wszystkim w kontekście dorastania do samodzielności i nauki odpowiedzialności. Bohaterowie to grupa przyjaciół - Julek i Marian oraz Ulka i Pestka. Dzieci podczas wakacji spędzają czas na wyspie, którą traktują jak swoje królestwo. Aż do dnia, gdy pojawia się na niej ranny Zenek, chłopiec z niejasną przeszłością, którego młodzi ludzie biorą pod opiekę. Tytułowy "obcy" ma na koncie bardzo przykre doświadczenia, a przede wszystkim ciąży mu przekonanie, że nic dobrego go już nie czeka - zawsze będzie kimś z zewnątrz, niechcianym, kimś, kto nie pasuje do całości układanki. Dopiero akceptacja grupy pozwala mu spojrzeć na siebie dojrzalej i nabrać wiary w przyszłość, chociaż oznacza to również pogodzenie się z koniecznością naprawy pewnych popełnionych przez siebie błędów. Powieść Ireny Jurgielewiczowej jest wpisana na listę lektur, więc po jej przeczytaniu można sięgnąć po związany z książką Ten obcy test, by uporządkować poszczególne elementy fabuły przed ewentualnym sprawdzianem.