Lektury - klasa 4 - szkoła podstawowa
Na lekturach szkolnych ciąży pewna klątwa - tak bardzo przyzwyczailiśmy się myśleć o nich jako o programowym obowiązku do wypełnienia, że czasami po prostu zapominamy, iż w gronie tych książek kryją się prawdziwe perełki, które miło czytać po prostu dla przyjemności.
Spróbujmy odczarować lektury dla klasy czwartej szkoły podstawowej i sprawdzić, jak w opanowaniu programu pomagają sprawdzające wiedzę testy z lektur.
Tajemniczy ogród, Frances Hodgson Burnett
Frances Hodgson Burnett napisała kilka książek, które weszły do kanonu literatury dziecięcej - można tu przywołać chociażby Małego lorda czy Małą księżniczkę. Jednak to wydany w 1911 roku Tajemniczy ogród stanowi największe osiągnięcie autorki. Współczesną popularność książki dodatkowo wzmocniła słynna ekranizacja w reżyserii Agnieszki Holland.
Główną bohaterką utworu, do którego odnosi się poświęcony książce Tajemniczy ogród test, jest jedenastoletnia dziewczynka, Mary Lennox. Kiedy ją poznajemy, nie wzbudza specjalnej sympatii - wszystkich traktuje z góry, niechętnie, wydaje się egocentryczna, a jej zachowanie odstręczające. Być może kryje się za tym głód prawdziwego zainteresowania, którego nie otrzymała ze strony rodziców. Po ich śmierci dziewczynka trafia pod opiekę wuja w Anglii i to wtedy styka się po raz pierwszy z tytułowym ogrodem, przechodząc olbrzymią przemianę zarówno pod wpływem uzdrawiającej mocy dzikiej przyrody (jedną z najpiękniejszych cech ogrodu jest właśnie jego nieokiełznanie!), jak i bezinteresownej przyjaźni. Mary uczy się dawać i otrzymywać, przyswaja sobie ważne wartości, takie jak lojalność, wierność, poświęcenie. Pod koniec jest już kimś zupełnie innym - dojrzalszym i silniejszym.
Kajko i Kokosz. Szkoła latania, Janusz Christa
Nieżyjący już niestety Janusz Christa kształcił się co prawda w branży ekonomicznej, ale na szczęście dla wielbicieli jego talentu już w latach pięćdziesiątych oddał się rysowaniu i tworzeniu komiksów. Największą sławę przyniosła mu seria, której bohaterami są Kajko i Kokosz - słowiańscy wojowie zmagający się z niegodziwymi Zbójcerzami. W kasztelańskim grodzie zawsze coś się dzieje, często prawdziwe cuda, nie brakuje magii, można nawet spotkać smoka. Szkoła latania to pierwszy komiks z serii wydany w formie albumu. To właśnie tutaj debiutują słynni Zbójcerze! Nie brakuje też innych prawdziwie barwnych postaci, jak zbój Łamignat, żalący się ukochanej żonie, czarownicy Jadze, na opuszczające go siły, czy kasztelan Mirmił, który właśnie w tym tomie doczekał się przydomka Waleczny. Przede wszystkim jednak na pierwszym planie są tytułowi bohaterowie - przemyślny, rozważny i błyskotliwy Kajko i rozmiłowany w jedzeniu, borykający się czasem z brakami w odwadze Kokosz. Komiks jako szkolna lektura? Czemu nie! Jeśli chcesz sprawdzić, czy dobrze znasz szczegóły komiksu, quiz na ten temat znajdziesz tutaj: Kajko i Kokosz. Szkoła latania test.
Akademia pana Kleksa, Jan Brzechwa
Spójrzmy na datę powstania: 1946 rok! A jednak Akademia pana Kleksa wciąż bawi, wciąż czaruje, wciąż przyciąga oryginalnością. Najbardziej charakterystyczną cechą tej legendarnej już w polskiej literaturze dziecięcej pozycji jest nieskrępowana wyobraźnia autora. Chyba nie ma rejonów, w które Brzechwa nie byłby w stanie zabrnąć. Spróbujmy zestawić zaledwie kilka motywów obok siebie: uczony szpak, który wypowiada się w bardzo specyficzny sposób, płomyki chowane po kieszeniach i kulinarne cuda na bazie szkiełek, piegi w formie nagrody, depresyjne zmniejszanie rozmiaru w kontrze do swobodnego unoszenia się w powietrzu, przędzenie liter jako szkolny przedmiot, zgłębiany przez pokolenie chłopców o imionach zaczynających się wyłącznie na literę A. już od tego kręci się w głowie, a można przecież wymieniać i wymieniać. Ponadto - bez dwóch zdań - Golarz Filip jako główny antagonista jest tak mroczny, że potrafi wywołać na plecach prawdziwe ciarki. Do spółki z Alojzym oczywiście. Na pytania związane z treścią tej klasycznej lektury można odpowiedzieć, rozwiązując oparty o książkę Akademia pana Kleksa test.
Dynastia Miziołków, Joanna Olech
Polskie czasopismo dla młodzieży Świat Młodych (czy ktoś je jeszcze pamięta? Bywało w polskich domach od 1949 roku!) zaczęło drukować w odcinkach powieść Joanny Olech o rodzinie Miziołków w latach dziewięćdziesiątych (konkretnie w 1993). Rok później utwór przyjął formę książkową i błyskawicznie zrobił furorę wśród młodych (i nieco starszych) czytelników. Ba, po latach doczekał się kontynuacji, a nawet planów nakręcenia serialu animowanego, ostatecznie niestety niezrealizowanych. Sekret Dynastii Miziołków to przede wszystkim zdrowy dystans i poczucie humoru. Narrator, który swój przydomek zawdzięcza dziecięcej rymowance, patrzy na swoją rodzinę trzeźwo i bez różowych okularów, ale jednocześnie bardzo serdecznie, z miłością, chociaż Mamiszon jest kompletnie nieodpowiedzialną artystką, Papiszon najchętniej wycofuje się w głąb własnej jaźni, a siostry w ogóle są nie do zniesienia (zwłaszcza Mały Potwór, czyli Anna Klementyna Natalia - pożarła nawet świeczkę z własnego tortu urodzinowego). Wszyscy mają wady i czasami trudno z nimi wytrzymać, niemniej jednak skoczyliby za sobą w ogień i zawsze trzymają wspólny front przeciw światu. Jeśli wiesz, która czynność domowa sprawiała problem Mamiszonowi, jakie zwierzątko hodował Miziołek i ogólnie podobała ci się Dynastia Miziołków - test znajomości lektury to coś w sam raz dla ciebie.
Do kompletu kilka innych propozycji testów z lektur z programu klasy czwartej:
- Roald Dahl, Charlie i fabryka czekolady - test
- Janusz Korczak, Król Maciuś Pierwszy - test